رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی با بیان اینکه ارتباط این سازمان به طور خاص و آموزش و پرورش به طور عام با حوزههای علمیه و به ویژه حوزه علمیه قم یک ضرورت اجتناب ناپذیر است، گفت: اگر به آن کم توجهی کنیم به یک ضرورت که با حیات و بقای ما در ارتباط است بی توجهی کردهایم.
به گزارش روابط عمومی سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، جناب آقای دکتر حسن ملکی در جلسه ستاد همکاریهای حوزه علمیه و آموزش و پرورش در سازمان پژوهش با بیان اینکه ارتباط ما با حوزههای علمیه به ویژه حوزه علمیه قم برای این سازمان بسیار ضروری و مهم است، گفت: اگر سازمان بخواهد از ضلع معارف دینی و اسلامی که باید جزو ارکان اصلی برنامههای درسی تلقی شود صیانت کند؛ راهی جز برقراری ارتباط با حوزههای علمیه ندارد.
وی افزود: البته این ارتباط از گذشته وجود داشته و پیشرفتهایی هم حاصل شده اما گویا اکنون برنامه پنج سالهای از سوی ستاد همکاریها تدوین شده که همکاری بر اساس آن باید به پیش برود.
آقای خادمیان
ابوالفضل خادمیان مشاور رئیس سازمان پژوهش با تشکر از جناب آقای دکتر ملکی بواسطه تشکیل جلسه ستاد همکاریهای سازمان پژوهش و تقدیر از آقای حاجیان زاده مشاور محترم وزیر و رئیس ستاد همکاری ها و سایر دوستان بخاطر پذیرفتن دعوت و حضور در جلسه، گفت: بیشترین زمان جلسه را در خدمت رئیس ستاد هستیم تا برنامه های مورد اشاره در بیانات آقای دکتر ملکی را تشریح و تبیین و انتظارات خودشان را از سازمان بیان دارند.به همین اندازه اشاره کنم که ظرفیت حوزه علمیه بسیار وسیع و متنوع و برای سازمان و وزارت آموزش وپرورش یک فرصت بسیار مهم برای بهره برداری لازم در همه زمینه ها است و در حال حاضر بیشترین زمان ما در ارتباط با حضور متخصصان تعلیم و تربیت برای حضور در شوراهای برنامه ریزی در حوزه های یازده گانه می باشد که امیدواریم با کمک حوزه علمیه در اولین فرصت موفق به این امر شویم.
آقای حاجیان زاده
در ادامه آقای علیرضا حاجیانزاده، دبیر ستاد همکاریهای حوزه و وزارت آموزش و پرورش نیز در این جلسه با بیان اینکه یکی از زنجیره های مهم ارتباطی وزارتخانه با حوزههای علمیه؛ سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی است که قدمت خوبی هم در این زمینه دارد، گفت: ارتباط حوزه و آموزش و پرورش به شکل عملیاتی در قالب ستاد تعمیق معرفت و مودّت اهل بیت از سال ۷۳ شروع شد که در ادامه ستاد اعتلای دروس دینی، قرآن و عربی در سازمان پژوهش تشکیل شد که یکی از ارکان آن آقای خادمیان بوده است.
وی افزود: از آن زمان هسته مشترکی میان آموزش و پرورش و حوزه شکل گرفت و تعدادی از شخصیتهای برجسته حوزه و چند تن از معاونین وزارتخانه در آن ستاد حضور داشتند.
دبیر ستاد همکاریهای حوزه و وزارت آموزش و پرورش ادامه داد: حدود سال ۸۴ تدارک ایجاد ستاد همکاری برای اجرای تفاهم نامه دیده شد که اولین مسئول آن حاج آقای ذوعلم بود و دفتری را در قم راه اندازی کرد. این کار توسط حجتالاسلام ملکی ادامه یافت و شکوفایی کار از همین زمان شروع شد. بنده در آن زمان رابط سازمان پژوهش و ستاد همکاریها بودم.
وی با بیان اینکه یک سال و نیم است که بعد از آقای ملکی مسئولیت ستاد همکاریها را عهده گرفتهام اظهارداشت:از اواخر سال ۹۷ به نظرم رسید باید بعد از این دوره طولانی به یک ثبات برسیم و برنامه مدونی داشته باشیم که حداقل پنج ساله باشد و ابعاد مختلف ارتباط حوزه و آموزش و پرورش را سامان دهد.
حاجیان زاده با اشاره به اینکه قبلا حجم اصلی فعالیت ستاد روی اعزام مبلغین و روحانیون متمرکز بود، گفت: برنامه پنج ساله همکاری حوزه و آموزش و پرورش را طراحی کردیم که متکی بر سند تحول بنیادین است. ۵۵ برنامه را از زیرنظامها استخراج کردیم که میتواند با مشارکت حوزه انجام شود.
وی افزود: علاوه بر سندتحول بنیادین، چشم انداز حوزه علمیه را هم مدنظر داشته و یک برنامه تلفیقی را تدوین کردیم. تلاش شد تا ابعاد و عرصههای مختلف در این برنامه دیده شود. عرصه هایی چون تبلیغ و اعزام مبلغین، برنامه دینی، نیروی انسانی، توانمند سازی و جذب نیرو، مدارس وابسته، مدارس علوم و معارف، پژوهش و مطالعات دیده شده است. در واقع سعی کردیم ارتباط بین حوزه و آموزش و پرورش در ابعاد مختلف لحاظ شود.
دبیر ستاد همکاریهای حوزه و وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه در دورههای قبل، سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی همیشه پیشرو بوده است، گفت:چه از زمان تشکیل ستاد اعتلا و چه در زمانی که ستاد همکاریها تشکیل شد، سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی جزو فعالترین بخش های آموزش و پرورش بوده است.این سبقه همکاری، پشتوانه خوبی است که امروز هم سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی به علت جایگاه محتوایی که دارد در پیشبرد امور کمک کند.
وی افزود: در گذشته یک انتقاد ما بر روند همکاریها این بود که بیشتر از نیروی انسانی حوزه علمیه استفاده میشود تا از ظرفیت علمی، اندیشه ای و محتوایی حوزه. اما این برنامه ۵ پنج ساله عرصه های مختلفی برای همکاری دارد.
- سیاست گذاری و مدیریت در حوزه مدارس وابسته، زیرساختهای قانونی و نظارت بر آنهاست.
- عرصه تولید محتوا، نقد و بررسی کتب درسی، نیازسنجی و حوزههای تربیت و یادگیری است.
- جذب، آموزش و توانمندسازی نیروی انسانی است. ۴۵۰۰ روحانی شاغل در آموزش و پرورش داریم که باید آنها را شناسایی و آموزش بدهیم. توانمندسازی معلمان، دورههای ضمن خدمت، آموزش مبلغان و آماده سازی اولیا از این جمله است.ستاد همکاریها کار اجرایی انجام نمیدهد بلکه برنامه ریزی، هماهنگی و پیگیری را انجام میدهد
- پژوهش، مطالعه، تولید فکر، کرسیهای نظریه پردازی و تولید محتوا است.
- عرصه تبلیغ امور فرهنگی به روحانیون مستقر در مدارس، ائمه نماز جماعات و … است.
دبیر ستاد همکاریهای حوزه و وزارت آموزش و پرورش ادامه داد: در مجموع ۳۹ برنامه داریم که با احتساب زیرمجموعه ها به بیش از ۵۰ برنامه میرسد و سال گذشته اولین سال اجرای برنامه بود. امسال، سال دوم اجرای برنامه است. برشهای برنامهای انجام و به استانها ابلاغ شده است. در استانها کمیته همکاری داریم که ریاست آن بر عهده امام جمعه و نماینده ولی فقیه است. نایب رئیسی آن بر عهده مدیرکل آموزش و پرورش و دبیری آن برعهده معاونت پرورشی هر استان است.
وی زمینههای همکاری با سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی را برشمرد و گفت: یکی از زمینه های همکاری مدارس علوم و معارف اسلامی است که سابقه دارد و اکنون ۲۰۰ تا ۳۰۰ مدرسه از این دست وجود دارد و اخیراً تصویب شده که حوزه هم مستقلاً مدارس علوم معارف اسلامی را با رویکرد ویژه تری راه اندازی کند.
دبیر ستاد همکاریهای حوزه و وزارت آموزش و پرورش افزود: ما با نگاه به اینکه حوزه میخواهد چنین مدارسی راه اندازی کند و بخشی از دروس حوزوی اش را آموزش و تطبیق بدهد خوب است که در تعامل با سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی دروس خاصی را پیش بینی کنیم.
وی با اشاره به اینکه حوزه علمیه از سیکل پذیرش دارد و ما توصیه کردیم بچهها بعد از سیکل به حوزه نروند بلکه به مدرسه علوم و معارف وارد شده و دیپلمشان را بگیرند گفت: در واقع از این طریق بخشهایی از دروس حوزه را نیز در دبیرستان دنبال میکنند. فضای تربیتی مدارس نیز حائز اهمیت است و قصد داریم فضای حوزوی در این مدارس حاکم باشد.
حاجیان زاده افزود: باید به فرایند جذب دانش آموزانی که دیپلم میگیرند نیز فکر کنیم. بیش از ۸۰ درصد فارغالتحصیلان دبیرستان جذب دانشگاه میشوند و از درصد باقی مانده، شمار کمتری وارد حوزههای علمیه میشوند. این مدارس را با این نیت طراحی میکنیم که کیفیت ورودی به حوزهها غنیتر شود.
وی با بیان اینکه برای موضوع اول یعنی محتوای آموزشی لازم است در سازمان پژوهش کمیته مشترکی ایجاد و موضوع را دنبال کند اظهار کرد: یک محور دیگرهمکاری، عضویت صاحبنظران حوزوی در گروههای برنامه درسی و ۱۱ حوزه تربیت و یادگیری است که پیشنهاد اولیه آن از سوی آقای ذوعلم مطرح و در ستاد تصویب شد که همان بحث استفاده از اندیشه حوزوی را دنبال میکند.
دبیر ستاد همکاریهای حوزه و وزارت آموزش و پرورش ادامه داد: از جمله دیگر محورهای همکاری میتوان به تولید متون در حوزه علوم و معارف اسلامی، نقد و بررسی متون آموزشی، اعتبار بخشی کتب، ارزشیابی برنامه درسی و سایر مواد و رسانههای اموزشی و تربیتی اشاره کرد. سال گذشته مجموعه نقد و بررسی کتابهای درسی توسط حوزه علمیه انجام و به سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی ارائه شد که آقای ذوعلم هم از آن استقبال کردند.
وی با اشاره به ضرورت سرمایه گذاری برای توانمندسازی معلمان در قالب برنامههای درسی تربیت معلم عنوان کرد: موضوع بعدی به تشکیل مرکز پژوهش تعلیم و تربیت در قم و زیرمجموعه حوزه برمی گردد. راه اندازی این مرکز تصویب شد اما معتقدیم نباید تشکیلات راه بیندازیم؛ بلکه باید هستههای مشترکی را سامان دهیم که نیازسنجی انجام دهد. که به همین نتیجه هم رسیدیم و کار را دنبال میکنیم.
حاجیان زاده با اشاره به اینکه یکی دیگر از زمینههای همکاری، تولید محتوا است گفت: باید اسوهها، دایره المعارفها و در مجموع بانک اطلاعاتی ایجاد کنیم که مولفین بتوانند به آن مراجعه کنند. تولید بستههای آموزشی برای معلمان، خانوادهها و دیگر بخشها با مشارکت حوزه علمیه، استفاده از فرصت طرح بوم برای مشارکت حوزه، ارزیابی جامع از حضور اثربخش طلاب و روحانیون در مدارس از دیگر محورهای همکاری و طرحهای مشترک است.
آقای محبی
آقای دکتر علی محبی با بیان اینکه پایه طرحهای مشترک، ارتباط و تعامل حوزه با حوزههای تربیت و یادگیری است گفت: شوراهای برنامه ریزی درسی شکل گرفته، اعضا مشخص هستند و ابلاغها در حال صدور است، اما جای نماینده حوزههای علمیه در حوزه های تربیت و یادگیری خالی است. پیشنهادم میکنم در شوراهای برنامه ریزی درسی از ابتدای کار نمایندگان حوزههای علمیه به عنوان صاحب نظران تعلیم و تربیت حضور داشته باشند.
آقای امیری نیا
آقای امیری نیا سرپرست دفتر تالیف کتاب های درسی آموزش عمومی و متوسطه نظری با اشاره به بند اول برنامه پنج ساله همکاری حوزه و آموزش و پرورش مبنی بر توسعه مدارس علوم و معارف اسلامی اظهار کرد: فارغالتحصیلان این مدارس باید به حوزه علمیه بروند؛ برای آنکه اگر کسی بخواهد به دانشگاه هم برود مشکلی پیدا نکند در گذشته قریب به ۱۰ جلسه کارشناسی درباره جدول دروس رشته معارف اسلامی تشکیل شده بود و جدول مصوب این رشته همینجا در سازمان پژوهش تصویب شد. اگر زمانی قرار باشد جدول دروس طبق اهداف جدید موردبازنگری قرار بگیرد باز هم این آمادگی وجود دارد.
وی افزود: خوشبختانه نقدهایی از حوزههای درباره کتابهای درسی از سوی حوزه علمیه به دست ما میرسید ولی تا فرایند طی میشد، کتابها برای چاپ سپاری رفته بودند و عملا رسیدگی به نقدها برای سال بعد باقی میماند. اما این موضوع را عملیاتی کردیم و کتابهای چاپ ۹۸ – ۹۹ را دقیقا بر مبنای نقدهایی که از حوزه علمیه دریافت شده بود مورد بررسی قرار دادیم و بند به بند نقدها با گروههای کارشناسی بررسی شد.
وی افزود: قریب به ۷۰ تا ۸۰ درصد نقدها در اصلاح و بازنگری کتب ما اعمال شدند. در اعتبار سنجی کتب درسی نیز از نظر صاحبنظران حوزوی استفاده شده است و در تدوین چند کتاب درسی مانند جامعه شناسی که زمینه و حرف برای گفتن دارند از نظر روحانیون استفاده شده است.
وی با بیان اینکه حوزههای تربیت و یادگیری بهترین بستر برای استفاده از نظر اندیشمندان حوزوی است اظهار کرد: برنامه ویژه مدرسه (طرح بوم) نیز بستر مناسبی است و این آمادگی وجود دارد که روحانیون بزرگوار از این طریق در مدارس حضور یابند.
وی ادامه داد: کار دیگری که اکنون در دست انجام است بازنگری در کتاب جغرافیای استان ها است. در این کتاب بخشی تحت عنوان ظرفیتهای علمی فرهنگی داریم که به مراکز علمی فرهنگی استان ها پرداخته است اما جای حوزههای علمیه درآن خالی است که باید بیشتر در بازنگری ها به آن بپردازیم؛ به جز قم بقیه استانها ورود جدی نداشتهاند.
آقای دکتر فرهاد کریمی
آقای دکتر فرهاد کریمی رئیس پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش با اشاره به محورهای همکاری با حوزه علمیه گفت: در زمینه پژوهش از قبل سابقه خوب همکاری وجود داشته است اما ستاد همکاری ها نیازمند فعالسازی کمیته پژوهشی است تا بتواند پژوهشها را سامان بدهد. امکان بهره گیری از بودجه پژوهشی ستاد آموزش و پرورش هم میتواند برای کمیته پژوهشی ستاد همکاری وجود دارد.
وی درباره مدارس امین گفت: آقای وزیر هم پیگیر این موضوع بودند. گزارشی از سوی حوزه علمیه ارسال شده بود که بیشتر یک ارزیابی درونی بود و به لحاظ علمی جایگاه قابل دفاعی ندارد.
وی افزود: برای اجرا و تداوم پروژهها تامین اعتبار مهم است و منتظر هستیم وزیر دستور بدهد که از همان بودجه یک درصد پژوهشی وزارتخانه تامین اعتبار انجام شود؛ درخواست کردیم فکری شود تا زمینه اجرای۴۰ پروژهای که آموزش و پرورش از ما خواسته و ما پروتکلهای را آماده کردهایم فراهم شود.
وی با بیان اینکه مدارس امین طرحی است که دوستان حوزه علمیه آماده کرده اند اما طرحهای مداخله ای آموزشی و تربیتی اگر قرار باشد حمایت جامع آموزش و پرورش را به دنبال داشته باشد باید از مجرای شورای عالی آموزش و پرورش بگذرد.
وی ادامه داد: نسخه اولیه طرح امین را در اختیار داریم که یکسری ایرادهایی دارد. پیشنهادم این است که طرحهای ستاد همکاری حتما از شورای عالی عبور کند که با آرامش خاطر بیشتر عملیاتی شود.
آقای افشار بهمنی
آقای افشار بهمنی سرپرست دفتر تالیف کتاب های فنی و حرفه ای و کاردانش با بیان اینکه در حوزه آموزشهای فنی و حرفهای و مهارتی علی رغم آنکه نیاز شدیدی داشتیم مشارکت و تعامل سازنده این چنینی رخ نداده بود گفت: در ماههای اخیر در دو سه موضوع، زمینه تعامل و همکاری مشترک ایجاد شده است که یکی از آنها به شایستگیهای غیرفنی و اخلاق حرفه ای برمی گردد. در زمینه تقویت بنیان خانواده و زیست عفیفانه هم مطالعات خوبی انجام شده که در حوزههای یادگیری میتوانیم از آن بهره برداری کنیم.
وی افزود: اکنون انتظار داریم این همکاری های مشترک در برنامههای آتی سازمان تقویت شود که تهیه بسته های حمایتی آموزشی برای خانوادههای آسیب پذیر به ویژه در مناطق کم برخوردار می تواند از جمله آنها باشد.
وی با اشاره به درس مدیریت خانواده گفت: بهره ما از این همکاری مشترک این است که در تبیین، طراحی و بازطراحی جدید دورههای تحصیلی نیاز به استخراج مفادی از اسناد بالادستی مثل گام دوم انقلاب اسلامی داریم. در آموزش های فنی و مهارتی، فلسفه تعلیم و تربیتی که مضاف بر فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی کار شده باشد نداریم که برای اعتباربخشی آنها، کمک دوستان حوزوی میتواند ارزشمند باشد.
وی با اشاره به مبحث هنرستان زندگی گفت: این طرح نقش مشارکتی خانواده و سایر شرکای اجتماعی را متناسب با الگوی فطرت گرای توحیدی طراحی میکند.
وی افزود: در بخش تولید محتوا و بستههای بادگیری برای رشتههای کاردانش مرتبط با حوزههای یادگیری نظیر آداب و مهارت های زندگی و بنیان خانواده، رشتههای مدیریت خانواده، تربیت کودک و … نیز زمینههای خوبی برای تعامل مشترک وجود دارد که اینها را به ستاد همکاری حوزه و آموزش و پرورش ارائه میکنیم.
آقای رضاعلی
آقای رضاعلی مشاور اجرایی سازمان در ادامه این جلسه با بیان اینکه پیشنهادم این است که بعد ازگذشت ۲۵ سال از شکل گیری ستاد همکاری حوزه و آموزش و پرورش، حالا که این ستاد یک برنامه ۵ ساله تدوین کرده به سمت الگوسازی حرکت کند گفت: اگر ستاد بتواند گامی فراتر از امور اداری اجرایی برداشته و به سمت الگوسازی برود خوب است.
وی با اشاره به اینکه مدارس امین و مدارس معارف رویکرد تربیت محور دارند و در سندتحول هم مدرسه ای تحت عنوان مدرسه سالم داریم گفت: قبل از انقلاب هم مدارسی با رویکرد تربیت اسلامی داشتهایم، اگر ستاد شاخصهها و مولفههای چنین مدرسه ای را در قالب پروژه تعیین و مشخص کند که مدرسه در تراز سندتحول بنیادین چیست می تواند یک الگو ارائه بدهد. اعلام امادگی می کنیم که در این پروژه به ستاد کمک کنیم.
جمع بندی نهایی توسط دکتر ملکی
جناب آقای دکتر حسن ملکی، رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی در جمع بندی این جلسه گفت: اگر بخواهیم آسیب شناسانه به موضوع بنگریم باید به این نکته اشاره کنم که ارتباط میان حوزه و آموزش و پرورش وجود داشته اما یک ارتباط نظام مند ساختاری نبوده است. هرجا ارتباطات متکثر، موردی و پراکنده بین دو نهاد برقرار شود اما از یک نظامی تبعیت نکند چندان مثمر ثمر نخواهد بود.
وی افزود: ارتباط سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی به طور خاص و آموزش و پرورش به طور عام با حوزههای علمیه و به ویژه حوزه علمیه قم یک ضرورت اجتناب ناپذیر است؛ به نحوی که اگر به آن کم توجهی کنیم به یک ضرورت که با حیات و بقای ما در ارتباط است بی توجهی کردهایم.
رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی افزود: فضای نوینی که این ضرورت را ایجاب میکند همین تحولی بودن دورهای است که در آن به سر می بریم. از یک جهت با توجه به عملکردهای گذشته و تلاشهای خوب صورت گرفته در تالیف کتابهای درسی و تغییر برنامهها، به اذعان مدیران گذشته یک همسوسازی انجام شده اما تحول رخ نداده است.
دکتر ملکی با بیان اینکه البته این گفته به معنای آن این نیست که اکنون میتوانیم معجزه کنیم گفت: بلکه نگاه ما نگاه تحولی است و همان چیزی است که رهبری بارها فرمودهاند و بی حکمت نبود که در سالگرد رحلت حضرت امام (ره) تحول را محور قرار دادند. ایشان بنا دارند این موضوع را به عنوان یک گفتمان در جامعه دنبال کنند.
وی ادامه داد: اکنون بنا داریم این امر در برنامههای درسی با تلاش اعضای حوزههای یازده گانه یادگیری محقق شود. رهبری هم منتظر چنین تحولی هستند. اگر بخواهیم این تحول واقعا رخ دهد مگر این بار را میتوانیم بدون کمک حوزههای علمیه برداریم؟ منطقا اماکن پذیر نیست، زیرا روح تحول، فلسفه تربیتی اسلام است و اگر بخواهیم این روح را بر پیکر برنامههای خود تزریق کنیم باید با شخصیتها و مراکزی که دارند روی فلسفه تربیت اسلامی کار میکنند مرتبط باشیم و ازآنها تغذیه شویم.
رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی با اشاره به اینکه محور دوم این ضرورت، این است که خود حوزه علمیه هم دارد با برنامه حرکت میکند و حضور آیت الله اعرافی در حوزه یعنی برنامهای عمل کردن در حوزه، سوم آنکه برنامه های درسی به طور ذاتی باید با دین پیوند بخورند. کسانی که از این زاویه ما را متهم به ایدئولوژیک شدن آموزش و پرورش میکنند خیلی اشتباه می کنند؛ مگر آموزش و پرورش غیرایدئولوژیک هم داریم؟
ایشان افزود: بنده این را در ملاء عام و در جمع علما و متخصصان در یک جلسهای مطرح کردم که برنامه درسی ذاتا ایدئولوژیک است؛ اگر باور ندارید بیایید کاوش و جراحی تربیتی کنیم ببینم درست است یا خیر. منتها نوع ایدئووژی ها فرق دارد و برنامه درسی هر کشوری بوی آن کشور را می دهد و تردیدی در آن وجود ندارد.
ملکی ادامه داد: کتاب و برنامه درسی ژاپن سبقه ژاپنی دارد و کتب درسی امریکا سبقه ارمیکایی دارند. کتاب درسی جمهوری اسلامی هم باید سبقه ایرانی اسلامی داشته باشد. اگر بخواهیم ایدئولوژِک بودن یعنی دمیدن روح تدین به برنامههای درسی را داشته باشیم لازمه آن ارتباط با حوزههای علمیه است.
وی با تاکید بر اینکه برقراری ارتباط با حوزه های علمیه اجتناب ناپیر است و اگر نباشد مخدوش میشویم و نباید این گسستگی را تحمل کنیم گفت: حال اگر بخواهیم این ارتباط برقرار شود باید بدانیم که لوازم ارتباط موثر چیست؟ صرف نظر از سازمان و حوزه های علمیه، اگر دوبخش بخواهند ارتباط داشته باشند آیا این ارتباط موثر لوازمی دارد؟ بله، یکی از اینها مفاهمه، فهم متقابل و تفاهم حرفهای است و اگر همدیگر را نفهمند نمیتوان ارتباط برقرار کرد.
رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی افزود: دوم نظام سازی است، با گفتارهای پراکنده و ارتباطهای غیرموثر که نمیشود به جایی رسید. سوم داشتن برنامه، چهارم اراده برای اجرای برنامه و پنجم نظارت بر اجرا است. اگر به اینها توجه نکنیم یعنی به ارکان ارتباط موثر توجه نکردهایم.
وی با بیان اینکه در این راستا باید ظرفیتهای علمی، آموزشی، پژوهشی و فرهنگی حوزه قم را خوب شناسایی کنیم گفت: مگر اکنون شناخت کاملی داریم؟ واقعا شناخت کاملی در سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی از این ظرفیت ها نداریم.
دکتر ملکی افزود: دوم تبیین دیدگاههای سازمان به حوزههای علمیه است. آنها هم متقابلا ظرفیت های سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی را نمیشناسند. سوم بیان نیازهای متقابل است. هیچ گاه این نیاز یک طرفه نیست. ممکن است نیازهای ما بیشتر باشد اما آنها هم از جهاتی از ما بی نیاز نیستند که باید آن جهات را مشخص کرد.
وی ادامه داد: چهارم تدوین برنامه ساختاری بین دو نهاد است.این برنامه با چه نگاهی باید تدوین شوند؟ اگر بخواهیم ارتباطمان را با حوزه علمیه بخوبی برقرار کنیم باید بر اساس این برنامه خوب یک برنامه خردِ خاصِ سازمان متناسب با ماموریتهای خود ما از دل این برنامه ۵ ساله استخراج کنیم که در قالب برنامه درسی و مولفه هایی چون طراحی و تدوین، تولید، اجرا و ارزشیابی برنامه درسی باشند.
رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی با بیان اینکه باید مشخص شود که نسبت ما با حوزه علمیه در مراحل یاد شده چگونه است.
وی به بخش تولید محتوا نیز اشاره کرد و گفت: در بخش تولید قصد داریم از کتاب به سمت بستههای آموزشی حرکت کنیم که در این بسته کتاب تنها یک عنصر است. در فضای تولید و بهره مندی از ظرفیتهای بیرونی برای تولید بستههای یادگیری، امین ترین فرد و نهاد، حوزههای علمیه هستند و باید دعوت کنیم در تولید بستههای اآموزشی مشارکت کنند.
دکتر ملکی ادامه داد: مرحله بعدی، مرحله اجرایی است که توانمندسازی نیروی انسانی، کمک به خانوادهها، تربیت کارشناسان ما و سایر امور را در برمیگیرد. اعتباربخشی فعالیت ها نیز در دل نظارت قرار میگیرد؛ فلذا انتظار دارم برنامه خرد عملیاتی بر محور این چهار مرحله طراحی شود که بالاترین کمک به عملیاتی کردن برنامه هاست.